آزمایش بر روی آیفون ۱۷ پرو نشان میدهد این اولین باری است که تست و بررسی عملکرد آیفون در زمینه گیمینگ به نتایج چشمگیری ختم میشود. آیفون ۱۷ پرو و آیفون ۱۷ پرومکس که به تازگی در شهریور ۱۴۰۴ توسط اپل معرفی شدهاند، علاوه بر تراشه قدرتمند A19 Pro به یک سیستم انتقال حرارت پیشرفته از نوع محفظه بخار (Vapor Chamber) مجهز شدهاند. اپل در حین معرفی پرچمداران خود تأکید زیادی بر روی عملکرد این سیستم داشت و آن را یک نجاتدهنده واقعی برای افرادی معرفی کرد که استفاده سنگین و طولانی از آیفون خود دارند. در حین مراسم رونمایی اپل ادعا کرد این سیستم تا ۴۰ درصد سبب افزایش سرعت و پایداری عملکرد پردازشی شده است. حال از آنجایی که تجربه گیمینگ با آیفون میتواند یک فشار پیوسته و طولانی بر روی قطعات سختافزاری آن ایجاد کند، این بهترین راه برای آزمایش است. در این مقاله به بررسی کارایی سیستم انتقال حرارت جدید اپل برای آیفون ۱۷ پرو پرداخته شده است. برای درک بهتر، عملکرد آیفون ۱۶ پرو و آیفون ایر نیز در این مقاله گنجانده شده تا تفاوت و پیشرفتهای آیفون ۱۷ پرو نیز مشخص شود.
بررسی تخصصی گیمینگ با آیفون ۱۷ پرو
خداحافظ بخاری جیبی!
آیفونهای اپل از سالیان دور به پایداری عملکرد سختافزاری حتی در زمان استفاده طولانی و سنگین شهرت داشتهاند. کاربران آیفون ۱۵ پرو همچنان به راحتی میتوانند با خیال راحت روی قدرت سختافزاری آن حساب کنند. اما مشکلات از جایی شروع میشود که دمای آیفون از حد استاندارد بالاتر میرود. این موضوع نه تنها در آیفون، بلکه در تمامی گوشیها و دستگاههای قابل حمل نیز یک معضل به حساب میآید. به طور سنتی دو راه برای مقابله با آسیبهای ناشی از حرارت در این دستگاهها وجود دارد.
۱- استفاده از فن خنککننده
بسیاری از لپتاپها مانند مک بوک پرو برای مدیریت حرارت تولید شده توسط پردازنده مرکزی و پردازنده گرافیکی، از فن خنککننده استفاده میکنند. فن با هدایت هوای خنک به داخل سیستم سبب کاهش دما و حصول پایداری در عملکرد سختافزاری میشود. این درحالیست که برخی از کمپانیها حتی برای گوشیهای مخصوص گیمینگ نیز اقدام به تعبیه یک فن بسیار کوچک بر روی چیپست اصلی کردهاند. با این حال، فن خنک کننده برای گوشی راهحل عملی و درستی به حساب نمیآید. از مشکلات استفاده از فن برای گوشی هوشمند میتوان به آسیبپذیری در برابر نفوذ گرد و غبار اشاره کرد. به علاوه، قطعات متحرک و مکانیکی به راحتی در اثر ضربه و تکانهای شدید خراب میشوند. به این ترتیب بهتر است از روشهای دیگری برای کنترل دمای گوشی هوشمند استفاده کرد.
۲- استفاده از سیستمهای توزیع حرارت
مشکل اصلی ناشی از گرمای بیش از حد گوشی هوشمند، به تجمع حرارت بر روی تراشه اصلی و در نتیجه احتمال بروز آسیب مربوط میشود. به طور پیشفرض همه شرکتهای تولید کننده چیپست یک محدوده دمایی ایدهآل برای عملکرد بهینه تراشهها تعیین میکنند. در نتیجه اگر دما کمتر یا بیشتر از این بازه باشد، تراشه به طور خودکار ابتدا کندتر عمل میکند و در مرحله نهایی ممکن است برای محافظت بیشتر، خاموش شود.
این موضوع در آیفونهای اپل نیز به وضوح دیده میشود و بسیاری از کاربران تا به امروز حداقل یکبار با ارور دما (Temperature) مواجه شدهاند. به علاوه، سیستمعامل iOS به طور هوشمند در زمان داغ شدن بیش از حد چیپست، ابتدا تمامی عملکردهای پردازشی را کندتر میکند تا از تولید حرارت بیشتر جلوگیری شود.
به عنوان راه حل، بسیاری از گوشیهای هوشمند از پنلهای گرافیتی یا مسی برای پخش کردن گرما در تمام بدنه و شاسی استفاده میکنند. استفاده از شاسیهای فلزی نیز در انتقال حرارت به اطراف و کاهش دمای کلی گوشی مؤثر هستند. با این وجود، به علت پیشرفت چشمگیر تراشههای موبایل، این سیستمها کارایی مناسبی برای استفادههای طولانی و سنگین نخواهند داشت.
امسال اپل از یک سیستم انتقال حرارت پیشرفته به نام محفظه بخار (Vapor Chamber) برای آیفون ۱۷ پرو و آیفون ۱۷ پرومکس استفاده کرده است. برای درک بهتر این فناوری باید از دو تعریف ابتدایی در فیزیک و ترمودینامیک شروع کنیم:
- ظرفیت گرمایی ویژه: مقدار انرژی مورد نیاز برای افزایش دمای یک گرم از یک ماده به میزان یک درجه سانتیگراد
- گرمای نهان تبخیر: مقدار انرژی مورد نیاز برای تبدیل یک گرم مایع به یک گرم بخار، بدون افزایش دما
(این تعاریف بر اساس واحد جرم گرم و سیستم استاندارد SI نوشته شدهاند)
انرژی مورد نیاز برای افزایش دمای یک گرم آلومینیوم (جنس شاسی اکثر گوشیهای هوشمند) به میزان ۱ درجه سانتیگراد، تنها ۰.۹ کیلوژول است. در مقایسه انرژی مورد نیاز برای تبخیر یک گرم آب ۲.۲۶ کیلوژول است! این یعنی بیش از دو برابر انرژی حرارتی مورد نیاز است.
اپل هم از همین مزیت استفاده کرده و بجای استفاده از فلزات بیشتر در ساختار بدنه برای جذب و انتقال حرارت ایجاد شده توسط چیپست، به سراغ جادوی تبخیر رفته است. به این ترتیب انرژی بسیار بیشتری از چیپست دریافت میشود و در سطح بدنه گوشی پخش میشود.
در ادامه به کارایی این سیستم انتقال حرارت در آیفون ۱۷ پرو و مقایسه عملکرد آن با آیفون ۱۶ پرو و آیفون ایر در هنگام گیمینگ پرداخته میشود.
تست گیمینگ آیفون ۱۷ پرو
برای این آزمایش، چهار بازی با گرافیک سنگین انتخاب شد که عبارتند از:
- Genshin Impact
- Resident Evil Village
- Call of Duty Mobile
- Asphalt 9
همه بازیها روی حداکثر تنظیمات گرافیکی و نرخ نوسازی تصویر ۱۲۰ هرتز اجرا شدند تا شرایط، بیرحمانه اما برابر باشد.
پس از گذشت ۱۰ دقیقه، آیفون ۱۷ پرو و آیفون ۱۶ پرو عملکرد یکسانی داشتند. در واقع به نظر میرسد تراشه جدیدتر A19 Pro هیچ برتری قابل توجهی نسبت به A18 Pro در اجرای این بازیهای سنگین نداشت. در این مورد باید خوشحال بود چرا که اپل از چنان تراشههای قدرتمندی برای پرچمداران خود استفاده کرده که هنوز بازیهای سنگین قادر به چالش کشیدن آنها نیستند. اما پس از گذشت ۱۰ دقیقه از بازی کردن، همه چیز تغییر کرد.
–آیفون ۱۶ پرو پس از ۱۰ دقیقه گیمینگ از نرخ ۱۲۰ فریم بر ثانیه به ۸۵ فریم بر ثانیه افت کرد. گرم شدن گوشی نیز در هنگام لمس کردن آن کاملا محسوس بود.
–آیفون ۱۷ پرو تا ۴۵ دقیقه در محدوده ۱۱۵ تا ۱۲۰ فریم بر ثانیه باقی ماند و پس از آن اندکی افت فریم ایجاد شد.
پس از یک ساعت بازی کردن مداوم، دمای آیفون ۱۷ پرو در حدود ۴۳ درجه سانتیگراد رسید. این درحالی بود که آیفون ۱۶ پرو در همین مدت به ۴۹ درجه رسید و گرمای زیاد، در دست گرفتن آن را ناخوشایند میکرد.
پس از ۹۰ دقیقه اجرای بازیها روی آیفون ۱۷ پرو همچنان روان و سریع بود. در مقابل، آیفون ۱۶ پرو در هنگام نمایش صحنههای پر از افکت و جلوههای گرافیکی لگهای کوچک داشت. این موضوع نشان میداد که محفظه بخار حقیقتا به خنک نگه داشتن آیفون کمک میکرد و پایداری عملکرد پردازشی را حفظ میکرد.
مقایسه نتایج بنچمارکها
برای بررسی عملکرد و تأثیر محفظه بخار، دو دور بنچمارک روی گوشیهای آیفون ۱۷ پرو، آیفون ۱۶ پرو و آیفون ایر انجام شد. تست بنچمارک اول پیش از اجرای بازی انجام شد. تست بنچمارک دوم نیز پس از ۹۰ دقیقه بازی سنگین و مداوم اجرا شد. نتایج از قرار زیر هستند:
دور اول: قبل از اجرای بازی:
|
تست |
آیفون ۱۷ پرو | آیفون ۱۶ پرو | آیفون ایر |
| Geekbench Multi-Core | ۹۹۲۳ | ۸۱۸۹ | ۸۶۲۰ |
| AnTuTu | ۲۴۳۰۵۷۵ | ۱۸۷۱۰۵۲ | ۲۰۹۵۶۷۵ |
| 3DMark Wild Life Extreme | ۵۸۶۸ | ۴۸۹۸ | ۵۱۰۳ |
| حداکثر دمای اندازهگیری شده | ۳۵.۲ درجه سانتیگراد | ۳۶.۸ درجه سانتیگراد |
۳۵.۹ درجه سانتیگراد |
دور دوم: پس از ۹۰ دقیقه بازی:
|
تست |
آیفون ۱۷ پرو | آیفون ۱۶ پرو | آیفون ایر |
| Geekbench Multi-Core | ۹۱۱۰ | ۶۷۸۰ | ۷۲۱۰ |
| AnTuTu | ۲۲۲۵۰۰۰ | ۱۵۶۰۰۰۰ | ۱۸۵۰۰۰۰ |
| 3DMark Wild Life Extreme | ۵۴۲۰ | ۳۸۷۰ | ۴۲۵۰ |
| حداکثر دمای اندازهگیری شده | ۴۴.۲ درجه سانتیگراد | ۴۹.۱ درجه سانتیگراد |
۴۶.۸ درجه سانتیگراد |
بررسی نتایج، همه چیز را واضح و روشن میکند. آیفون ۱۷ پرو نه تنها از ابتدا عملکرد سریعتری دارد، بلکه پس از ۹۰ دقیقه گیمینگ سنگین همچنان تا ۸۹ درصد از عملکرد اولیه خود را حفظ میکند. این درحالیست که آیفون ۱۶ پرو در همین مدت تا ۲۰ درصد از توان پردازشی خود را از دست میدهد. آیفون ایر نیز به علت جرم کمتر و نبود سیستم انتقال حرارتی پیشرفته، به سرعت توان اولیه خود را از دست میدهد و دمای آن به طور قابل توجهی افزایش مییابد.
تست رندر ویدئو و عملکرد باتری
بدون شک گیمینگ تنها کاربرد سنگین و حرفهای از آیفون نیست. در نتیجه برای اطمینان از کارایی سیستم محفظه بخار در آیفون ۱۷ پرو، تست رندر ویدئو (خروجی تدوین ویدئو) نیز انجام شد. رندر یک ویدئوی 4K ProRes ده دقیقهای با آیفون ۱۷ پرو تنها ۵ دقیقه و ۱۲ ثانیه طول کشید. اما نتیجه همین آزمایش روی آیفون ۱۶ پرو به مدت زمان ۶ دقیقه و ۳۸ ثانیه ختم شد. به علاوه، اطراف ماژول دوربین نیز به طور قابل توجهی گرم شد.
مصرف شارژ باتری نیز حائز اهمیت است. اگر گوشی در دمای پایینتری کار کند، باتری با سرعت کمتری تخلیه میشود و فشار کمتری بر روی آن ایجاد میشود. پس از دو ساعت استفاده ترکیبی شامل بازی کردن و اجرای تستهای بنچمارک، نتایج از قرار زیر بودند:
- آیفون ۱۷ پرو: ۲۷ درصد کاهش شارژ باتری
- آیفون ۱۶ پرو: ۳۴ درصد کاهش شارژ باتری
- آیفون ایر: ۳۱ درصد کاهش شارژ باتری
این اعداد معنادار هستند چرا که در مدت زمان طولانی، باتری آیفون ۱۷ پرو کمتر فرسوده میشود. در نتیجه سلامت باتری برای مدت طولانیتری حفظ میشود و کاربران دیرتر نیاز به تعویض باتری آیفون خواهند داشت.
نتیجهگیری
اپل با بهرهگیری از سیستم انتقال حرارت محفظه بخار در آیفون ۱۷ پرو و آیفون ۱۷ پرومکس، جادو نکرده است. حتی این گوشیهای پرچمدار هم در طی استفاده طولانی و در دمای بالا دچار افت عملکرد پردازشی میشوند. اما همه چیز دیرتر اتفاق افتادن این پدیده مربوط میشود. هرچقدر پایداری عملکرد گوشی در استفاده مداوم حفظ شود، سلامت قطعات تضمین میشود و سرعت انجام کارها در بالاترین حد ممکن باقی میماند.
حتی آیفون ایر هم برای استفاده سنگین و طولانی نمیتواند به چیپست نسل جدید A19 Pro اتکا کند. پس از ۲۵ دقیقه اجرای بازی Genshin Impact، نرخ فریم از ۶۰ به ۴۰ فریم بر ثانیه افت میکند و دما تا ۴۷ درجه سانتیگراد بالا میرود. در نتیجه باید گفت آیفون ایر برای استفاده روزمره عالی و سریع است اما گیمرها یا کاربران حرفهای به سرعت تفاوت را متوجه خواهند شد.
تستهای بنچمارک نیز کوتاه هستند و تغییرات شگفتانگیزی را نشان نمیدهند. اما تنها پس از ۳۰ دقیقه استفاده سنگین و واقعی از آیفون ۱۷ پرو، تجربه پایداری سرعت و عملکرد پردازشی کاملا مشهود است. شاید اپل با معرفی A19 Pro جهش چشمگیری در سرعت پردازش ارائه نکرده باشد اما سیستم انتقال حرارت محفظه بخار، یک تغییر اساسی است. در نهایت باید گفت خرید آیفون ۱۷ پرو به آن دسته از کاربرانی که به طور جدی و سنگین از گوشی هوشمند خود استفاده میکنند توصیه میشود. آن دسته از کاربرانی که به شارژدهی طولانیتر باتری نیاز دارند نیز میتوانند با خرید آیفون ۱۷ پرومکس، برتری آشکار آن را تجربه کنند.
